تحقیق در مورد معرفی روسازی بلوکی
مقدمه
روسازیها جزء سرمایه ها و زیرساختارهای هرکشورمحسوب می‌شوند. سالانه مبالغ بسیارزیادی صرف طراحی، ساخت، تعمیر، نگهداری و بهسازی انواع سیستم‌های روسازی می‌شود. امروزه به غیر از سیستم‌های روسازی متداول آسفالتی و بتنی، استفاده از یک سیستم روسازی دیگری به سرعت درحال گسترش است که روسازی بلوکی بتنی نام دارد.
به منظوربرنامه ریزی برای طراحی، ساخت، تعمیر، نگهداری و بهسازی هرنوع روسازی نیازبه درک عملکرد و شناخت اجزاء و پارامترهای تأثیرگذاربررفتار آن میباشد. لذا در این مقاله ابتدابه معرفی اجزاء و عملکرد هرکدام از سیستم روسازیهای متداول پرداخته شده است. درادامه تمامی اجزاء تشکیل دهنده و عملکرد روسازی بلوکی بیان میگردد. درآخر نیز مقایسه ای بین این سیستم روسازی و سایر سیستم‌های روسازی بلوکی متداول صورت گرفته است.
انواع روسازیها از دیدگاه عملکرد
به طورکلی روسازیها از نظرعملکرد انتقال باربه لایه‌های زیرین خود به دو دسته بزرگ تقسیم می‌شوند:
1- روسازیهای صلب (Rigid Pavement)
2- روسازیهای انعطاف‌پذیر (Flexible Pavement)
روسازیهای صلب:
روسازیهای صلب، روسازیهایی هستند که دارای یک رویه با صلبیت زیاد یا مدول الاسیسیته بالا می‌باشند[1]. بالا بودن صلبیت رویه سبب می‌شود که تنش‌های وارده ناشی از عبوربا ترافیکی، برروی سطح گسترده ای واقع بر بستر توزیع گردد که چگونگی توزیع تنش تحت اثر یک بار چرخ نمونه درزیر رویه یک روسازی صلب در شکل (1) به نمایش درآمده است.
شکل 1: توزیع تنش ناشی از عبور بار چرخ در زیر یک روسازی صلب
نمونه‌ای از مقطع یک روسازی صلب در شکل (2) نشان داده شده است.
شکل 2: مقطع یک روسازی صلب بتن سیمانی
یک روسازی صلب از لایه‌های زیر تشکیل گردیده است.
الف) لایه رویه
ب) لایه اساس یا لایه زیر اساس
توضیح الف: درروسازیهای صلب، تمامی یا بخش اعظم باربری توسط عملکرد دال گونه خود رویه صورت می‌گیرد به همین دلیل دراین نوع روسازیها، از اساس ویا زیر اساس توقع لایه باربر نداریم[2].
توضیح ب: هدف از اجزای این لایه درروسازیهای صلب تأمین اهداف زیر میباشد[3]:
- کنترل انبساط و انقباض خاک بستر
- کنترل عمق نفوذ یخ
- کنترل اثرات پمپینگ
- زهکشی
- سکویی برای عبورماشین آلات اجرایی به منظورتسریع عملیات ساخت
البته میتوان از اساس سنگدانه ای و یا تثبیت شده با قیرو یا سیمان و یا آهک دراین سیستم روسازی استفاده نمود که در نتیجه از ضخامت رویه روسازی کاسته خواهد شد.
روسازیهای انعطاف پذیر:
روسازیهای انعطاف پذیر به آن دسته از روسازیها اطلاق می‌شود که وظیفه استهلاک تنش ناشی از عبوربارهای ترافیکی، برعهده چند لایه مختلف است که برروی هم اجرا گردیده اند. ظرفیت باربری برابربا مجموع ظرفیت تمامی لایه‌های اجرا شده برروی خاک بستر میباشد.
سطح توزیع تنش توسط روسازیهای انعطاف پذیر برروی خاک بستر درمقایسه با روسازیهای صلب کوچکتراست. چگونگی توزیع تنش تحت اثریک بارچرخ نمونه درزیر یک سیستم روسازی انعطاف‌پذیر در شکل (3) به نمایش درآمده است.
شکل 3: توزیع تنش ناشی از عبور بار چرخ در زیر یک روسازی انعطاف‌پذیر
نمونه ای از مقطع روسازی انعطاف‌پذیر در شکل (4) دیده می‌شود.
شکل 4: مقطع یک روسازی انعطاف‌پذیر بتن آسفالتی
یک روسازی انعطاف پذیر آسفالتی معمولاً از لایه‌های زیر تشکیل شده است:
الف) اندود آب بندی (Seal coat) ب) رویه (Surface coarse)
ج) آستر(Binder coarse) د) اندود سطحی (Tack coat)
توضیح الف: اندود آب بندی شامل یک لایه روکاری نازک قیری است که هدف از اجرای آن، آب بندی نمودن سطح رویه آسفالتی و همچنین افزایش مقاومت سطح رویه دربرابر صیقلی شدن دانه‌های مصالح سنگی میباشد. با توجه به مورد کاربرد اندود آب‌بندی میتواند حاوی مصالح سنگدانه ای باشد و یا نباشد[4].
توضیح ب: این لایه بالاترین لایه درسیستم روسازی میباشد که معمولاً درروسازیهای آسفالتی از مخلوط بتن آسفالتی با دانه‌بندی توپر ساخته می‌شود. از آنجا که چرخ وسایل نقلیه مستقیماً با این قشر تماس دارند، این لایه بایستی مقاومت لازم را در برابر تغییر شکل‌های ناشی از عبور بار ترافیک را داشته باشند و سطحی صاف و هموار با اصطکاک کافی را برای لاستیک وسایل نقلیه ایجاد کند.
